Miasto Wejherowo liderem w pozyskiwaniu unijnej kasy

Miasto Wejherowo zajmuje 4. miejsce w województwie pomorskim pod względem pozyskania pieniędzy z funduszy europejskich w perspektywie finansowej 2007-2013. Tak wynika z rankingu opublikowanego ostatnio przez pismo samorządu terytorialnego "Wspólnota".

Przy opracowywaniu publikacji jej autorzy brali pod uwagę jedynie środki pozyskane przez urzędy gmin i miast. Wyłączono z nich beneficjentów w postaci spółek komunalnych, a także innych jednostek podległych samorządom, jak szkoły czy instytucje kultury.

Od początku lat dziewięćdziesiątych polskie samorządy zaczęły czerpać korzyści, jakie przekazuje Polsce Komisja Europejska w ramach różnego rodzaju programów wsparcia. Do 2004 roku wysokość środków w ramach pomocy przedakcesyjnej adresowanej do polskich gmin nie była zbyt wysoka. Po przystąpieniu do Unii Europejskiej pojawiła się nowa perspektywa absorpcji znacznie wyższych kwot, dostępnych dzięki programom finansowanym z funduszy strukturalnych. Jedni ciągną pełnymi garściami, drugich ogarnął jakby marazm. To widać chociażby na przykładzie wejherowskich samorządów. Miasto Wejherowo pozyskało ponad 100 mln zł, zaś Łęczyce i Rumia… zero.

Autorzy rankingu "Wspólnoty" zastrzegają, że tegoroczne zestawienie różni się poprzednich. Do tej pory opierali się bowiem na sprawozdaniach z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Tym razem źródłem danych była baza wszystkich projektów, które dostały dofinansowanie ze środków unijnych w perspektywie finansowej 2007-2013 (pod uwagę wzięto zarówno projekty już zakończone, jak i będące w trakcie realizacji, według stanu na kwiecień 2011 roku).

Baza obejmuje projekty finansowane z regionalnych programów operacyjnych, Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, Innowacyjna Gospodarka, Kapitał Ludzki oraz Europejska Współpraca Terytorialna. Nie są natomiast uwzględnione projekty w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Dość skomplikowane było wyróżnienie w bazie danych projektów samorządowych. Beneficjentami są bowiem nie tylko urzędy, ale także spółki komunalne, a także jednostki podległe samorządom (jak szkoły czy samorządowe instytucje kultury). Kolejnym wyzwaniem dla autorów była terytorialna identyfikacja realizowanych projektów. W niektórych przypadkach (np. projektów realizowanych wspólnie ze starostwami, przez ogólnopolskie organizacje samorządowe albo związki komunalne) niemożliwa z dokładnością do pojedynczej gminy. W rankingu uwzględniono w sumie 16.504 projektów samorządowych, w tym 3.832 już ukończonych.

W województwie pomorskim, podobnie jak w całej Polsce, największym odbiorcą środków unijnych są miasta na prawach powiatu. I tak Gdańsk otrzymał aż 1,3 mld zł, Gdynia 410 mln zł, Sopot 404 mln zł, natomiast miasto Słupsk 197 mln zł. Sięganie po większe granty łatwiejsze jest bowiem dla zamożniejszych jednostek samorządowych. Jest to zrozumiałe - łatwiej im zmobilizować wymagany wkład własny, łatwiej przeszkolić pracowników lub wynająć dobrą firmę konsultingową, która pomoże w przygotowaniu wniosków. Okazuje się, że czynniki te z powodzeniem równoważą preferencje stosowane czasem w stosunku do mniej zasobnych jednostek.

Zróżnicowania w skuteczności pozyskiwania funduszy europejskich przez poszczególne jednostki samorządowe są dość uderzające. O ile w Gniewinie, Szemudzie, Lini oraz mieście Wejherowo wskaźnik ten przekracza 2 tys. zł na jednego mieszkańca, o tyle w przypadku Łęczyc i Rumi możemy jedynie rozłożyć ręce i nie dodawać ani jednego słowa więcej. W podobnej sytuacji znalazło się 200 gmin (na ogólną liczbę 2479). Nie pozyskały one ani jednej złotówki z funduszy europejskich w perspektywie finansowej 2007-2013. W kolejnych 188 samorządach dotacje takie wprawdzie pojawiają się, ale w minimalnej skali (poniżej 20 zł na 1 mieszkańca). Razem daje to niemal co piątą jednostkę samorządową, której nie udało się jak dotychczas pozyskać znaczących dotacji z funduszy strukturalnych czy też z Funduszu Spójności. Nierzadko zróżnicowanie to nie wiąże się ściśle ani z zamożnością regionu, ani z wielkością środków alokowanych w ramach programów regionalnych. To po prostu indolencja, niezaradność i ociężałość władz samorządowych.

Dodajmy jeszcze, że głównym autorem rankingu opublikowanego na łamach pisma samorządu terytorialnego "Wspólnota" jest Paweł Swianiewicz, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, kierownik Zakładu Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych.

WARTOŚĆ PROJEKTÓW UNIJNYCH ZAKOŃCZONYCH I W TRAKCIE REALIZACJI W MLN ZŁOTYCH (stan na IV 2011r.):

1. Tczew (m) - 235 375 533

2. Pruszcz Gdański (m) - 125 346 668

3. Sierakowice - 118 037 003

4. Wejherowo (m) - 103 359 711

5. Kwidzyn (m) - 94 537 003

6. Kartuzy - 61 273 136

7. Hel - 61 118 303

8. Kościerzyna (m) - 52 599 421

9. Lębork - 51 707 392

10. Gniewino - 51 367 265

11. Bytów - 49 805 021

12. Chojnice (m) - 48 375 796

13. Szemud - 47 495 707

14. Krynica Morska - 46 620 671

15. Łeba - 46 431 011

16. Starogard Gdański (m) - 46 281 830

17. Tczew (w) - 43 828 890

18. Brusy - 39 458 105

19. Sztum - 34 966 600

20. Malbork (m) - 34 348 591

 

21. Krokowa - 29 338 893

22. Nowa Wieś Lęborska - 26 734 440

23. Dębnica Kaszubska - 25 742 954

24. Stegna - 25 643 452

25. Puck (w) - 25 311 293

26. Starogard Gdański (w) - 24 888 651

27. Dzierzgoń - 22 580 299

28. Kaliska - 22 417 249

29. Wejherowo (w) - 18 338 046

30. Kobylnica - 18 176 436

31. Miastko - 17 017 860

32. Luzino - 16 918 801

33. Suchy Dąb - 16 473 396

34. Kosakowo - 16 410 035

35. Pruszcz Gdański (w) - 16 210 141

36. Cedry Wielkie - 16 126 825

37. Reda - 15 894 027

38. Przechlewo - 15 640 002

39. Potęgowo - 15 254 680

40. Linia - 15 149 155

 

41. Puck (m) - 14 751 660

42. Ustka (m) - 13 757 277

43. Lipnica - 13 630 409

44. Żukowo - 13 619 104

45. Zblewo - 12 206 895

46. Stężyca - 12 186 628

47. Chojnice (w) - 11 911 982

48. Trąbki Wielkie - 11 470 400

49. Lipusz - 11 359 185

50. Osieczna - 11 157 482

51. Człuchów (m) - 10 637 798

52. Lichnowy - 10 555 748

53. Sulęczyno - 10 319 500

54. Somonino - 10 070 278

55. Debrzno - 9 954 096

56. Kępice - 9 773 870

57. Jastarnia - 9 744 424

58.Pszczółki - 9 425 743

59. Tuchomie - 9 348 005

60. Ustka (w) - 8 970 141

61. Czarne - 8 780 290

62. Czersk - 8 507 835

63. Sztutowo - 8 464 275

64. Nowy Staw - 7 897 789

65. Skórcz (w) - 7 896 456

66. Studzienice - 7 794 795

67. Przodkowo - 7 726 591

68. Stara Kiszewa - 7 715 584

69. Rzeczenica - 7 713 896

70. Władysławowo - 7 668 486

 

71. Słupsk (w) - 7 586 718

72. Prabuty - 7 476 231

73. Dziemiany - 7 369 485

74. Lubichowo - 6 717 223

75. Borzytuchom - 6 597 984

76. Ryjewo - 6 517 411

77. Chmielno - 6 478 941

78. Człuchów (w) - 6 304 431

79. Choczewo - 5 739 752

80. Subkowy - 5 665 650

81. Stare Pole - 5 525 557

82. Skarszewy - 5 484 077

83. Pelplin - 5 467 656

84. Gniew - 5 154 950

85. Wicko - 5 112 642

86. Główczyce - 5 101 164

87. Bobowo - 5 045 081

88. Liniewo - 4 785 569

89. Karsin - 4 784 019

90. Konarzyny - 4 713 094

91. Stary Targ - 4 515 776

92. Nowa Karczma - 4 401 122

93. Przywidz - 4 329 394

94. Kołczygłowy - 3 534 390

95. Osiek - 3 508 350

96. Smętowo Graniczne - 3 394 444

97. Parchowo - 3 307 650

98. Kolbudy - 2 755 482

99. Czarna Dąbrówka - 2 724 907

100. Miłoradz - 2 663 359

 

101. Mikołajki Pomorskie - 2 296 243

102. Sadlinki - 2 175 304

103. Skórcz (m) - 2 065 730

104. Malbork (w) - 1 645 663

105. Czarna Woda - 1 510 589

106. Smołdzino - 1 343 717

107. Kościerzyna (w) - 1 270 831

108. Cewice - 1 075 955

109. Damnica - 1 047 021

110. Kwidzyn (w) - 531 487

111. Nowy Dwór Gdański - 524 467

112. Gardeja - 410 432

113. Trzebielino - 133 507

114. Koczała - 62 658

115. Łęczyce - 0

116. Morzeszczyn - 0

117. Ostaszewo - 0

118. Rumia - 0

119. Stary Dzierzgoń - 0

 

* Źródło: http://www.wspolnota.org.pl/dodatkowestrony/index/25 (dostęp do treści artykułu i rankingu jest płatny).

* W rankingu nie uwzględniliśmy miast na prawach powiatu (tzw. grodzkich) - Gdańska, Gdyni, Sopotu i Słupska, gdyż są beneficjentami środków przeznaczonych zarówno dla gmin, jak też powiatów.

* Oznaczenia: (m) - gmina miejska, (w) - gmina wiejska