Miasto Wejherowo liderem w pozyskiwaniu unijnej kasy
Miasto Wejherowo zajmuje 4. miejsce w województwie pomorskim pod względem pozyskania pieniędzy z funduszy europejskich w perspektywie finansowej 2007-2013. Tak wynika z rankingu opublikowanego ostatnio przez pismo samorządu terytorialnego "Wspólnota".
Przy opracowywaniu publikacji jej autorzy brali pod uwagę jedynie środki pozyskane przez urzędy gmin i miast. Wyłączono z nich beneficjentów w postaci spółek komunalnych, a także innych jednostek podległych samorządom, jak szkoły czy instytucje kultury.
Od początku lat dziewięćdziesiątych polskie samorządy zaczęły czerpać korzyści, jakie przekazuje Polsce Komisja Europejska w ramach różnego rodzaju programów wsparcia. Do 2004 roku wysokość środków w ramach pomocy przedakcesyjnej adresowanej do polskich gmin nie była zbyt wysoka. Po przystąpieniu do Unii Europejskiej pojawiła się nowa perspektywa absorpcji znacznie wyższych kwot, dostępnych dzięki programom finansowanym z funduszy strukturalnych. Jedni ciągną pełnymi garściami, drugich ogarnął jakby marazm. To widać chociażby na przykładzie wejherowskich samorządów. Miasto Wejherowo pozyskało ponad 100 mln zł, zaś Łęczyce i Rumia… zero.
Autorzy rankingu "Wspólnoty" zastrzegają, że tegoroczne zestawienie różni się poprzednich. Do tej pory opierali się bowiem na sprawozdaniach z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Tym razem źródłem danych była baza wszystkich projektów, które dostały dofinansowanie ze środków unijnych w perspektywie finansowej 2007-2013 (pod uwagę wzięto zarówno projekty już zakończone, jak i będące w trakcie realizacji, według stanu na kwiecień 2011 roku).
Baza obejmuje projekty finansowane z regionalnych programów operacyjnych, Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, Innowacyjna Gospodarka, Kapitał Ludzki oraz Europejska Współpraca Terytorialna. Nie są natomiast uwzględnione projekty w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Dość skomplikowane było wyróżnienie w bazie danych projektów samorządowych. Beneficjentami są bowiem nie tylko urzędy, ale także spółki komunalne, a także jednostki podległe samorządom (jak szkoły czy samorządowe instytucje kultury). Kolejnym wyzwaniem dla autorów była terytorialna identyfikacja realizowanych projektów. W niektórych przypadkach (np. projektów realizowanych wspólnie ze starostwami, przez ogólnopolskie organizacje samorządowe albo związki komunalne) niemożliwa z dokładnością do pojedynczej gminy. W rankingu uwzględniono w sumie 16.504 projektów samorządowych, w tym 3.832 już ukończonych.
W województwie pomorskim, podobnie jak w całej Polsce, największym odbiorcą środków unijnych są miasta na prawach powiatu. I tak Gdańsk otrzymał aż 1,3 mld zł, Gdynia 410 mln zł, Sopot 404 mln zł, natomiast miasto Słupsk 197 mln zł. Sięganie po większe granty łatwiejsze jest bowiem dla zamożniejszych jednostek samorządowych. Jest to zrozumiałe - łatwiej im zmobilizować wymagany wkład własny, łatwiej przeszkolić pracowników lub wynająć dobrą firmę konsultingową, która pomoże w przygotowaniu wniosków. Okazuje się, że czynniki te z powodzeniem równoważą preferencje stosowane czasem w stosunku do mniej zasobnych jednostek.
Zróżnicowania w skuteczności pozyskiwania funduszy europejskich przez poszczególne jednostki samorządowe są dość uderzające. O ile w Gniewinie, Szemudzie, Lini oraz mieście Wejherowo wskaźnik ten przekracza 2 tys. zł na jednego mieszkańca, o tyle w przypadku Łęczyc i Rumi możemy jedynie rozłożyć ręce i nie dodawać ani jednego słowa więcej. W podobnej sytuacji znalazło się 200 gmin (na ogólną liczbę 2479). Nie pozyskały one ani jednej złotówki z funduszy europejskich w perspektywie finansowej 2007-2013. W kolejnych 188 samorządach dotacje takie wprawdzie pojawiają się, ale w minimalnej skali (poniżej 20 zł na 1 mieszkańca). Razem daje to niemal co piątą jednostkę samorządową, której nie udało się jak dotychczas pozyskać znaczących dotacji z funduszy strukturalnych czy też z Funduszu Spójności. Nierzadko zróżnicowanie to nie wiąże się ściśle ani z zamożnością regionu, ani z wielkością środków alokowanych w ramach programów regionalnych. To po prostu indolencja, niezaradność i ociężałość władz samorządowych.
Dodajmy jeszcze, że głównym autorem rankingu opublikowanego na łamach pisma samorządu terytorialnego "Wspólnota" jest Paweł Swianiewicz, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, kierownik Zakładu Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych.
WARTOŚĆ PROJEKTÓW UNIJNYCH ZAKOŃCZONYCH I W TRAKCIE REALIZACJI W MLN ZŁOTYCH (stan na IV 2011r.):
1. Tczew (m) - 235 375 533
2. Pruszcz Gdański (m) - 125 346 668
3. Sierakowice - 118 037 003
4. Wejherowo (m) - 103 359 711
5. Kwidzyn (m) - 94 537 003
6. Kartuzy - 61 273 136
7. Hel - 61 118 303
8. Kościerzyna (m) - 52 599 421
9. Lębork - 51 707 392
10. Gniewino - 51 367 265
11. Bytów - 49 805 021
12. Chojnice (m) - 48 375 796
13. Szemud - 47 495 707
14. Krynica Morska - 46 620 671
15. Łeba - 46 431 011
16. Starogard Gdański (m) - 46 281 830
17. Tczew (w) - 43 828 890
18. Brusy - 39 458 105
19. Sztum - 34 966 600
20. Malbork (m) - 34 348 591
21. Krokowa - 29 338 893
22. Nowa Wieś Lęborska - 26 734 440
23. Dębnica Kaszubska - 25 742 954
24. Stegna - 25 643 452
25. Puck (w) - 25 311 293
26. Starogard Gdański (w) - 24 888 651
27. Dzierzgoń - 22 580 299
28. Kaliska - 22 417 249
29. Wejherowo (w) - 18 338 046
30. Kobylnica - 18 176 436
31. Miastko - 17 017 860
32. Luzino - 16 918 801
33. Suchy Dąb - 16 473 396
34. Kosakowo - 16 410 035
35. Pruszcz Gdański (w) - 16 210 141
36. Cedry Wielkie - 16 126 825
37. Reda - 15 894 027
38. Przechlewo - 15 640 002
39. Potęgowo - 15 254 680
40. Linia - 15 149 155
41. Puck (m) - 14 751 660
42. Ustka (m) - 13 757 277
43. Lipnica - 13 630 409
44. Żukowo - 13 619 104
45. Zblewo - 12 206 895
46. Stężyca - 12 186 628
47. Chojnice (w) - 11 911 982
48. Trąbki Wielkie - 11 470 400
49. Lipusz - 11 359 185
50. Osieczna - 11 157 482
51. Człuchów (m) - 10 637 798
52. Lichnowy - 10 555 748
53. Sulęczyno - 10 319 500
54. Somonino - 10 070 278
55. Debrzno - 9 954 096
56. Kępice - 9 773 870
57. Jastarnia - 9 744 424
58.Pszczółki - 9 425 743
59. Tuchomie - 9 348 005
60. Ustka (w) - 8 970 141
61. Czarne - 8 780 290
62. Czersk - 8 507 835
63. Sztutowo - 8 464 275
64. Nowy Staw - 7 897 789
65. Skórcz (w) - 7 896 456
66. Studzienice - 7 794 795
67. Przodkowo - 7 726 591
68. Stara Kiszewa - 7 715 584
69. Rzeczenica - 7 713 896
70. Władysławowo - 7 668 486
71. Słupsk (w) - 7 586 718
72. Prabuty - 7 476 231
73. Dziemiany - 7 369 485
74. Lubichowo - 6 717 223
75. Borzytuchom - 6 597 984
76. Ryjewo - 6 517 411
77. Chmielno - 6 478 941
78. Człuchów (w) - 6 304 431
79. Choczewo - 5 739 752
80. Subkowy - 5 665 650
81. Stare Pole - 5 525 557
82. Skarszewy - 5 484 077
83. Pelplin - 5 467 656
84. Gniew - 5 154 950
85. Wicko - 5 112 642
86. Główczyce - 5 101 164
87. Bobowo - 5 045 081
88. Liniewo - 4 785 569
89. Karsin - 4 784 019
90. Konarzyny - 4 713 094
91. Stary Targ - 4 515 776
92. Nowa Karczma - 4 401 122
93. Przywidz - 4 329 394
94. Kołczygłowy - 3 534 390
95. Osiek - 3 508 350
96. Smętowo Graniczne - 3 394 444
97. Parchowo - 3 307 650
98. Kolbudy - 2 755 482
99. Czarna Dąbrówka - 2 724 907
100. Miłoradz - 2 663 359
101. Mikołajki Pomorskie - 2 296 243
102. Sadlinki - 2 175 304
103. Skórcz (m) - 2 065 730
104. Malbork (w) - 1 645 663
105. Czarna Woda - 1 510 589
106. Smołdzino - 1 343 717
107. Kościerzyna (w) - 1 270 831
108. Cewice - 1 075 955
109. Damnica - 1 047 021
110. Kwidzyn (w) - 531 487
111. Nowy Dwór Gdański - 524 467
112. Gardeja - 410 432
113. Trzebielino - 133 507
114. Koczała - 62 658
115. Łęczyce - 0
116. Morzeszczyn - 0
117. Ostaszewo - 0
118. Rumia - 0
119. Stary Dzierzgoń - 0
* Źródło: http://www.wspolnota.org.pl/dodatkowestrony/index/25 (dostęp do treści artykułu i rankingu jest płatny).
* W rankingu nie uwzględniliśmy miast na prawach powiatu (tzw. grodzkich) - Gdańska, Gdyni, Sopotu i Słupska, gdyż są beneficjentami środków przeznaczonych zarówno dla gmin, jak też powiatów.
* Oznaczenia: (m) - gmina miejska, (w) - gmina wiejska